اﻣﺮوزه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت ﺑﺼﻮرت ﮔﺴﺘﺮده و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ در آﻣﺪه اﻧﺪ و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻗﺪرت در ﺳﻄﺢ دﻧﯿﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﺑﺰرﮔﺘﺮی را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورﻧﺪ .اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﻪ اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ اﻧﺮژی در اﮐﻮﻟﻮژی زﯾﺴﺘﯽ ﺑﺸﺮ و ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ اﻧﺮژی در ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺎط و ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری اوﻟﯿﻪ در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﺗﺼﺎل ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﺑﺮق اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ. ﮔﺴﺘﺮش ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻄﺎﻫﺎ در اﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﺪاوم ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺸﺘﺮﮐﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .از ﻃﺮﻓﯽ وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺑﺮای ﻋﺪم ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺑﺮق ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ در اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺎﻃﺮه آﻣﯿﺰ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ از داﺧﻞ و ﺧﺎرج ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ آن ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن و ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺟﺰای ﺳﯿﺴﺘﻢ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .ﺑﺮوز و ﺗﺪاوم ﺧﻄﺎ آﺛﺎر و ﻧﺘﺎﯾﺞ زﯾﺎن ﺑﺎر زﯾﺮ را ﺑﻪ دﻧﯿﺎل دارد: ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﺗﻮازن ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻣﺼﺮف ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼل در ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺳﯿﺴﺘﻢ • ﻗﺪرت ﮔﺮدد. ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﺮم ﺷﺪه و ﺑﻪ • ﺑﺎ ﻋﺒﻮر ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎی ﺑﺰرگ )ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺎﻣﯽ( ﻋﺎﯾﻖ ﺑﻨﺪی ﺳﯿﺴﺘﻢ آﺳﯿﺐ وارد ﻣﯽ ﮔﺮدد.
. داﻣﻨﻪ وﻟﺘﺎژﻫﺎ از ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺧﺎرج ﻣﯽ • ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز آﺳﯿﺐ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮔﺮدد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه زﻣﯿﻦ ﺷﺪن ﺷﺒﮑﻪ و ﻧﻮع ﺧﻄﺎ در ﺑﺨﺸﻬﺎﯾﯽ از ﺷﺒﮑﻪ، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل ﺷﺪه و ﻟﺬا • ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﻨﺎﺳﯽ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ. رخ دادن ﺣﻮادث در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت ﭘﺪﯾﺪه ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت ﺑﺮای ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺑﺮای ﺣﻔﺎﻇﺖ آﻧﻬﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﺤﺪوده ﻋﯿﺐ را در ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﻤﮑﻦ از ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺳﺎﻟﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪا ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت و ﻣﺸﺘﺮﮐﯿﻦ آن وارد ﮔﺮدد .ﺑﺮوز اﺗﺼﺎل ﮐﻮﺗﺎه ﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت از ﺷﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻤﻬﯿﺪاﺗﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺪوده ﺧﻄﺎ در ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ﻣﻤﮑﻦ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪا ﺷﻮد ﺗﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت وارد ﮔﺮدد .ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﭘﺲ از وﻗﻮع ﺧﻄﺎ، آن را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﻮده و ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﻌﯽ ﺑﺮق در ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮق رﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺑﺮق رﺳﺎﻧﯽ و ﻧﯿﺰ آﺛﺎر زﯾﺎن ﺑﺎر ﺧﻄﺎﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت، ﺿﺮوری اﺳﺖ ﺧﻄﺎﻫﺎی ﺷﺒﮑﻪ در زﻣﺎن ﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﺰوﻟﻪ ﮔﺮدﻧﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﻣﺎﻧﯽ رﻓﻊ ﺧﻄﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻫﻮﺷﻤﻨﺪی ﻣﺠﻬﺰ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﺧﻄﺎﻫﺎی رخ داده در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻓﺮاﻣﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای رﻓﻊ آن را ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻗﺪرت ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ رﻟﻪ ﻫﺎی ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﯿﺺ، ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﮐﺮدن ﻣﺪارﺷﮑﻦ ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد وﺳﺎﯾﻞ و ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و ﺧﻄﺎ از ﺑﺨﺶ ﺳﺎﻟﻢ ﺷﺒﮑﻪ اﯾﺰوﻟﻪ ﮔﺮدد ﻟﺬا وﻇﯿﻔﻪ ﯾﮏ رﻟﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺷﺮاﯾﻂ ﻏﯿﺮﻋﺎدی در ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪرت اﺳﺖ و ﻋﻤﻠﮑﺮد رﻟﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺨﺶ ﻣﻌﯿﻮب ﺷﺒﮑﻪ ﻗﺪرت از ﺑﻘﯿﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺳﺎﻟﻢ ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺪا ﮔﺮدد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ ﺑﻘﯿﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﺴﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.در ادامه مبحث بعدی انواع رله ها رو خدمت شما عزیزان توضیح خواهم داد انشالله که مفید باشد باتشکر بهروز حویبار
برای حفاظت از موتورھای الکتریکی در مقابل اضافه بار از رله ھای حرارتی (بی متال) استفاده می شود. اساس کار این رله ھا بر پایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به کار رفته است.
بر اثر عبور جریان از بی متال ،دو فلز گرم می شوند و طول آنھا افزایش می یا بد. از آن جایی که ضریب انبساط طولی یکی از فلزات بیشتر از دیگری است. دو فلز با ھم به سمت فلزی که ضریب انبساط طولی کمتری دارد خم می شود. در نتیجه مسیر عبور جریان کنتاکتھا باز و مدار قطع می شود.
طرز کار بی متال
در رله ھای حرارتی ، سه تیغه تعبیه شده که سیم حا مل جریان چند حلقه به دور آن پیچیده می شود. در اثر عبور جریان اضا فه بار، ھادی ھا گرم ، حرارات به بی متال منتقل می شود و با عث خم شدن تیغه می شود. حرکت ھر یک از بی متالھا به اھرمی فشا ر می آورد و با جا به جا شدن اھرم، یک میکرو سوئچ که دارای کنتاکت تبدیل باز و بسته است تغییر وضعیت می دھد و مدار فرمان را قطع می کند. برای افزایش سرعت عملکرد بیمتال و جلوگیری از جرقه و سوختگی محل اتصال، از آھنربا در بالا و پایین تیغه دوفلزی استفاده میشود که نیروی مغناطیسی آن به بسته شدن سریع اتصال کمک میکند.
رله ھای اضافه بار (بیمتال) تنظیم پذیر ھستند و میتوان آنھا را به گونھای تنظیم کرد که جریانھایی بین ١٫٠۵ تا ١٠ برابر جریان نامی موتورھا را قطع کنند. رله بیمتال سه فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است (یک کنتاکت باز برای اتصال به سیستم ھشداردھنده و یک کنتاکت بسته برای قراردادن در مسیر تغذیه کنتاکتور). کنتاکت معمولا بسته NC با شماره های 95-96 و کنتاکت های معمولا باز NO با شماره های 97-98 مشخص می شوند.
برخی از رله ھای بیمتال دارای دو حالت دستی و خودکار ھستند که در حالت دستی اگر رله عمل کند باید آن را به حالت اول بازگرداند، اما در حالت خودکار برگشتن به حالت اول پس از RESET صورت دستی و با فشردن دکمه گذشت مدتی معین به صورت خودکار انجام میشود.
اتصال بار تکفاز به بی متال سه فاز
در صورت استفاده از یک بی متال سه فاز برای یک مصرف کننده تکفاز، باید قطع کننده یکی از فازھا را با قطع کننده فاز دیگر سری نموده و از کنتاکت باقی مانده باید برای اتصال نول به مصرف کننده استفاده نمود.
قسمتھای مختلف یک رله حرارتی عبارتند از:
تیغه ھای اتصال به کنتاکتور
ترمینالھای اتصال به کابل موتور ترمینال مشترک مدار فرمان
پیچ تنظیم جریان
ترمینالھای باز و بسته مدار فرمان
پیچ تغییر وضعیت