عبارت FACTS مخفف عبارت؛ سیستمهای انتقال AC انعطاف پذیر میباشد. سیستمهای انتقال AC انعطاف پذیر که به FACTS معروف میباشند مفهوم و ایده جدیدی است که برای تقویت کنترل پذیری و توسعه ظرفیت انتقال شبکه ها، بکارگیری و استفاده از کنترل کنندهها و ادوات الکترونیک قدرت را توصیه و تشویق مینمایند. در واقع سیستمهای FACTS قادر هستند که پارامترها و مشخصههای خطوط انتقال مانند امپدانس سری، امپدانس شانت، زاویه فاز که بعنوان محدودیت اصلی بر سر راه افزایش ظرفیت شبکه عمل مینمایند، کنترل کنند.
ایده اساسی که پشت مفهوم FACTS وجود دارد توانا نمودن سیستم انتقال از طریق فعال نمودن عناصر و اجزاء آن میباشد. در واقع FACTS دارای نقش اساسی در افزایش انعطاف پذیری انتقال توان و امنیت پایداری دینامیک سیستمهای قدرت میباشد.
کنترل کنندههای FACTS با بکارگیری کنترل کنندههای پر سرعت الکترونیک قدرت امکانات و قابلیتهای زیر را برای سیستم قدرت ایجاد مینمایند.
کنترل فلوی توان اکتیو بقسمی که بتواند انتقال و مقدار آن را در مسیرهای دلخواهی کنترل نماید.
کنترل بارگیری خطوط انتقال تا نزدیکیهای ظرفیت حرارتی آنها بقسمی که در عین اینکه از حداکثر ظرفیت خطوط استفاده میگردد، اما مانع از اضافه بار آنها میشود. این امر باعث میشود که بواسطه افزایش توانائی انتقال توان بین نواحی، بتوان حاشیه رزرو تولید در سیستم را کاهش داد.
میرائی نوسانات توان که در صورت عدم میرائی میتوانند باعث صدمه دیدن تجهیزات و محدود نمودن ظرفیت انتقال خطوط گردند.
جلوگیری از توسعه و گسترش حوادث و خروج پی در پی تجهیزات از طریق محدود نمودن اثر خطاها و معیوب شدن تجهیزات
تحت مدیریت و هدایت موسسه RPRI کاربرد FACTS در دست مطالعه میباشد و تعداد زیادی از کنترل کنندههای FACTS هم اکنون ارزیابی و آزمایش شده اند در حالیکه تعداد دیگری از نظر مفهومی بررسی و مطالعه گردیده ولیکن هنوز طراحی و ساخته نشده اند.
کنترل کنندههای FACTS که هم اکنون ساخته شده و بکار گرفته شده اند، موارد کاربرد آنها بشرح زیر میباشند.
TCSC&ASC با کاربردهای زیر
کنترل امپدانس خطوط با جبران سازی سری آنها
کنترل توان عبوری خطوط
میرائی نوسانات توان و پدیده SSR
SVC & ASVC با کاربردهای زیر
کنترل راکتور و یا خازنهای شانت با استفاده از جبران سازی شانت
کنترل ولتاژ
بهبود پایداری دینامیکی
STATCON
جبران سازهای جدید توان راکتیو براساس کاربرد تریستورهای GTO
جبران سازی شانت
کنترل ولتاژ
بهبود پایداری دینامیکی
قرار است در سیستم قدرت TVA و در پست Sullivan نصب گردد.
UPFC
مجهز به عملکرد تعداد زیادی از انواع FACTS میباشد
جبران سازی سری و شانت
کنترل ولتاژ شینها و فلوی توان خطوط
بهبود پایداری دینامیک
موسسههای EPRI و WAPA در تحقیقات UPFC همکاری دارند
PAR
جبران سازی سری و کنترل زاویه فاز خطوط
کنترل فلوی توان خطوط
بهبود پایداری دینامیکی
مؤسسههای EPRI و WAPA نیز بر روی PAR فعالیت و تحقیقات مینمایند.
SMES
جبران سازی شانت
کنترل ولتاژ شین
بهبود پایداری دینامیک
Dynamic Brake
جبران سازی سری
بهبود پایداری دینامیکی
ASI
جبران سازی سری
بهبود پایداری دینامیکی
باید توجه داشت که فناوری FACTS یک کنترل کننده الکترونیک قدرت تکی نمیباشد بلکه مجموعهای از کنترل کنندهها است که میتوانند بصورت تکی و یا مجتمع با یکدیگر برای کنترل پارامترهای سیستم قدرت استفاده شوند. چون کنترل کنندههای FACTS همگی دارای یک فناوری ساخت مشابه میباشند. بنابراین تولید آنها صرفا" تفاوت فناوری در اندازه و بزرگی آنها میباشد.