اختلاف فاز چیست

    تعریف اختلاف فاز

اختلاف فاز برای یک شکل موج سینوسی، مقدار جابجایی زاویه‌ای شکل موج نسبت به نقطه مرجع معین در محور افقی است. این زاویه با نماد (ϕ.) نشان داده می‌شود و بر حسب درجه یا رادیان اندازه‌گیری می‌شود. به عبارت دیگر، اختلاف فاز بین دو موج، اختلاف بین دو شکل موج نسبت به یک محور مشترک است. طبق قرارداد، تنها شکل موج‌های سینوسی با فرکانس یکسان می‌توانند اختلاف فاز داشته باشند.

اختلاف فاز ϕ. برای یک شکل موج متناوب می‌تواند از صفر تا مقدار ماکزیمم خود یعنی دوره تناوب موج سینوسی (T.) متغیر باشد. بسته به واحد زاویه انتخاب شده. ϕ. می‌تواند مقادیری از ۰تا۲π. یا از صفر تا ۳۶۰∘داشته باشد.

اختلاف فاز را می‌توان به صورت اختلاف زمانی t. نسبت به دوره تناوب T. یا کسری از دوره تناوب نیز نمایش داد. 
T. می‌تواند مقادیری مثل +۱۰m. s. یا−۵۰u. S. داشته باشد. اما در حالت کلی بهتر است که اختلاف فاز به صورت اندازه زاویه‌ای بیان شود.

به همین دلیل، معادله داده شده برای مقدار لحظه‌ای شکل موج ولتاژ یا جریان سینوسی تغییر می‌کند تا زاویه فاز شکل موج را در بر گیرد. عبارت شکل موج لحظه‌ای با احتساب فاز به صورت زیر نوشته می‌شود:


که در آن:

A. m.، دامنه شکل موج است.
ω. t.، فرکانس زاویه‌ای شکل موج با واحد رادیان بر ثانیه (rad/s) است.
ϕ.، زاویه فاز با واحد درجه یا رادیان است. این زاویه، نشان‌دهنده اختلاف فاز شکل موج نسبت به نقطه مرجع به چپ یا راست است.

فاز مثبت و فاز منفی در شکل موج سینوسی

 

اگر قسمتی از شکل موج سینوسی که شیب مثبت دارد، قبل از زمانt. =۰از محور افقی عبور کند، گفته می‌شود که شکل موج به سمت چپ جابجا شده است. در این حالت.ϕ. >۰و زاویه فاز مثبت است؛ بنابراین در این حالت، فاز شکل موج نسبت به مرجع در حالت تقدم قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد این موج زودتر از زاویه ۰∘عبور کرده است. در این حالت بردار خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد.

به همین ترتیب، اگر قسمتی از شکل موج سینوسی که شیب مثبت دارد، بعد از زمان t. =۰از محور افقی عبور کند، گفته می‌شود که شکل موج به سمت راست جابجا شده است. پس ϕ. <۰و زاویه فاز در این حالت منفی است. گفته می‌شود فاز شکل موج نسبت به مرجع در حالت تاخیر قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد که این موج کمی کندتر از۰∘عبور کرده است. در این حالت، بردار فازور در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد.

این دو حالت در شکل زیر نشان داده شده‌اند:


شکل (۱)

شکل موج‌های هم‌فاز و غیرهم‌فاز

دو کمیت متناوب مانند ولتاژ (v) و جریان (i) را با فرکانس یکسان f. در نظر بگیرید. فرکانس زاویه‌ای دو موج (ω.) برابر است، زیرا فرکانس این دو موج با هم برابر است. پس در هر لحظه‌ای از زمان، می‌توان گفت: فاز ولتاژ (v) با فاز جریان (i) برابر است.

پس زاویه چرخش در یک محدوده مشخص زمانی، همواره برای این دو متغیر برابر خواهد بود. در این حالت اختلاف فاز بین دو کمیت v. و i. برابر صفر است (ϕ. =۰). در یک دوره تناوب هر دو متغیر همزمان به مقادیر صفر، ماکزیمم و مینیمم خود می‌رسند، زیرا فرکانس شکل موج ولتاژ v. و جریان i. با هم برابر است. اگرچه ممکن است این دو شکل موج، دامنه‌های متفاوتی داشته باشند، اما باز هم همزمان به مقدار‌های ماکزیمم، مینیمم و صفر خود می‌رسند. در این حالت، دو کمیت متناوب v. و i. را «هم‌فاز» می‌نامند. در شکل زیر، دو موج هم‌فاز نشان داده شده‌اند:


شکل (۲)
حال فرض کنید که ولتاژ (v) و جریان (i)، اختلاف فازی به اندازه۳۰∘دارند. پس می‌توان گفت:ϕ. =۳۰∘یاϕ. =π. /۶رادیان است. هر دو کمیت متناوب به دلیل فرکانس یکسان، با سرعتی برابر می‌چرخند. به همین دلیل، اختلاف فاز بین دو موج در همه لحظات یکسان می‌ماند. اختلاف فاز ۳۰ درجه بین دو کمیت با ϕ. نمایش داده می‌شود. این اختلاف فاز در شکل زیر نشان داده شده است:


شکل (۳)
شکل موج ولتاژ در شکل بالا، از نقطه صفر محور مرجع افقی شروع می‌شود. اما در همین لحظه از زمان، شکل موج جریان مقداری منفی دارد و از محور مرجع، تا سی درجه جلوتر عبور نمی‌کند. پس یک اختلاف فاز بین دو شکل موج وجود دارد. همانطور که مشخص است، جریان پس از ولتاژ به مقدار ماکزیمم، مینیمم و صفر خود می‌رسد. یعنی ابتدا ولتاژ به ماکزیمم خود می‌رسد سپس بعد از سی درجه (واحد زمان در اینجا درجه است)، جریان به مقدار ماکزیمم خود می‌رسد. پس جریان دیرتر به ماکزیمم یا مینیمم خود می‌رسد.


در این حالت دو شکل موج، دیگر هم‌فاز نیستند و غیر هم‌فاز هستند. گفته می‌شود که دو موج به اندازه زاویهϕ. غیر هم‌فاز هستند. در این مثال خاص ϕ. =۳۰∘است. پس می‌توان گفت: دو شکل موج به اندازه ۳۰ درجه غیرهم‌فاز هستند. در این مثال، موج جریان نسبت به ولتاژ، زاویه ۳۰ درجه تاخیر دارد. به طور معادل می‌توان گفت: شکل موج ولتاژ نسبت به جریان، به اندازه ۳۰ درجه تقدم فاز دارد. گفته می‌شود که «اختلاف فاز تاخیری» (Lagging Phase Difference) وجود دارد. پس می‌توان برای شکل موج ولتاژ و جریان، عبارت‌های زیر را نوشت:


این معادله بیان می‌کند که i. نسبت به v. به اندازه زاویهϕ. عقب می‌افتد یا تاخیر دارد.

به صورت مشابه، اگر جریان i. در زمان صفر مقدار مثبتی داشته باشد و زودتر از موج ولتاژ به ماکزیمم یا مینیمم یا نقطه صفر خود برسد، گفته می‌شود که جریان نسبت به ولتاژ به اندازه زاویه ϕ. تقدم دارد. در این حالت گفته می‌شود که «اختلاف فاز تقدم» (Leading Phase Difference) وجود دارد. عبارت ولتاژ و جریان در این حالت به صورت زیر است:


در این حالت، i. نسبت به v. با زاویهϕ. جلو می‌افتد.

از زاویه فاز یک موج سینوسی، می‌توان برای تشریح رابطه بین دو موج سینوسی نسبت به هم با مفاهیم تقدم و تأخر استفاده کرد. این زاویه، برای دو شکل موج با فرکانس مشابه تعریف می‌شود. در مثال بالا، دو شکل موج نسبت به هم ۳۰ درجه اختلاف فاز دارند. پس بسته به اینکه کدام یک از بردار‌ها به عنوان مرجع در نظر گرفته شود، می‌توان گفت: i. نسبت به v. به اندازه ۳۰ درجه تاخیر دارد یا v. نسبت به i. به اندازه ۳۰ درجه تقدم دارد.

رابطه بین دو شکل موج و اختلاف فاز آن‌ها را می‌توان با توجه به مرجع افقی صفر اندازه‌گیری کرد. در مدار‌های توان AC، توضیح رابطه بین موج سینوسی ولتاژ و موج سینوسی جریان، بسیار مهم است و اساس تحلیل مدار‌های AC را تشکیل می‌دهد.

شکل موج کسینوسی

اگر یک شکل موج در مقایسه با دیگر موج‌های سینوسی به سمت راست یا چپ محور مرجع صفر جابجا شود، رابطه شکل موج به فرم زیر در می‌آید:


اما اگر شکل موج از محور صفر افقی با شیب مثبت عبور کند و زاویه آن۹۰∘درجه یاπ. /۲رادیان قبل از شکل موج مرجع باشد، این موج را شکل موج کسینوسی می‌نامند. عبارت شکل موج کسینوسی به صورت زیر است:


موج کسینوسی، به اندازه موج سینوسی در مهندسی برق حائز اهمیت است. موج کسینوسی شکلی مشابه موج سینوسی دارد، اما به اندازه ۹۰ درجه یا یک چهارم تناوب، از شکل موج سینوسی جلوتر است.

شکل زیر، اختلاف فاز بین موج سینوسی و موج کسینوسی را نشان می‌دهد:



به طور مشابه می‌توان گفت که موج سینوسی، یک موج کسینوسی است که به اندازه منهای ۹۰ درجه جابجایی فاز پیدا کرده است. در هر حالت، هنگامی که با امواج سینوسی و کسینوسی سروکار داریم، دانستن روابط بین موج سینوسی و موج کسینوسی بسیار مهم است.

روابط موج سینوسی و کسینوسی

هنگام مقایسه دو شکل موج سینوسی، معمول است که شکل موج با دامنه مثبت بیان شود. روابط زیر برای تبدیل دامنه منفی به دامنه مثبت به کار می‌رود:

با استفاده از روابط بالا، می‌توان هر شکل موج سینوسی را به شکل موج کسینوسی و بالعکس با اختلاف فاز یا بدون اختلاف فاز تبدیل کرد.  

plc

پی ال سی چیست؟

Programmable Logic Controller

کنترل کننده ی برنامه پذیری است که از خانواده کامپیوتر ها به شمار می آید؛ این کنترل کننده عمدتا در مقاصد صنعتی به کار می رود. ورودی سیگنالهای متنوع دیجیتال یا آنالوگ را قبول می کند و سپس آنها را برای cpu به صورت سیگنالهای منطقی سیستم باینری تبدیل می نماید و cpu مطابق برنامه هایی که در آن ذخیره شده دستورات را اجرا و خروجی را به صورت سیگنالهای منطقی به خروجی می فرستد این سیگنالها می توانند به فرم آنالوگ یا دیجیتال به تجهیزات یا عملگرها ارسال شوند.

هر PLC از 5 قسمت اصلی تشکیل شده است:

1-  منبع تغذیه (power supply) : ولتاژ AC موجود در سیستم را از برق سیستم به عهده دارد که باعث ایمنی در برابر نویز و نوسانات ولتاژ ورودی در محیط های صنعتی است.

2-  واحد پردازنده ی مرکزی (cpu ) : ریز پردازنده با در نظر گرفتن وضعیت ورودی ها برنامه را که در PLC  ذخیره شده است اجرا می کند. و بر اساس آن به خروجی دستور فعال کردن خروجی مورد نظر را می دهد.

3-  حافظه (Memory) : جهت ذخیره سازی برنامه و اطلاعات استفاده می شود.

4-  رابطه برنامه نویسی (programmer) : جهت نوشتن برنامه و انتقال آن به حافظه PLC توسط کاربر استفاده می گردد و از لحاظ شکل ظاهری به دو دسته تقسیم می شوند: 1- یک صفحه کلید کوچک به همراه یک صفحه نمایشگر2- استفاده از کامپیوتر های شخصی  و نصب نرم افزارهای مورد نیاز ویژه ی برنامه نویسی می باشد.

5-  واحد ورودی / خروجی (I/O): که ارتباط PLC را با دنیای خارج برقرار می کند

مزایای استفاده از plc:

۱-کاهش حجم مدار فرمان

۲-کاهش مصرف انرژی (به دلیل کاهش استفاده از رله ها وکنتاکتورها و... )

۳-کاهش خرابی های مکانیکی

۴-کاهش زمان عیب یابی و..

واریاک

واریاک چیست ؟

واریاک‌ها اگر چه کاربردی زیاد در صنعت دارند ولی به خوبی شناخته و درک نشده‌اند. اتوترانسفورماتور واریاک یک دستگاه پر بازده و بی درد سر برای کنترل ولتاژ متناوب و دیگر موارد مربوط به ولتاژ متناوب مثل حرارت خروجی، شدت نور، سرعت موتور و خروجی منابع تغذیه متغیر است. اسم واریاک از عملکرد دستگاه گرفته شده‌است و یک اسم ثبت شده برای اتوترانسفورماتور متغیر پیوستهٔ شرکت جنرال رادیو می‌باشد. بر خلاف سایر اتوترانس‌ها، واریاک دارای نسبت ترانسفورمری کاملا پیوسته و هموار می‌باشد که خروجی دستگاه می‌تواند از صفر تا ولتاژ خط یا حتی بیشتر از آن کنترل شود. این رساله به معرفی واریاک و انواع آن، مشخصات و خصوصیات عمومی آن، کاربرد، بررسی ساختمان واریاک و نحوهٔ انتخاب یک واریاک مناسب و در نهایت به مقایسه آن با دستگاه‌های مشابه می‌پردازد. اتوترانسفورماتور یک ترانسفورمر الکتریکی می‌باشد که در آن یک سیم پیچ وجود دارد که بخشی از آن بین مدار اولیه وثانویه مشترک است. یک اتوترانسفورماتور معمولاً برای تبدیل ولتاژ یک خط نیروی محلی به ولتاژی دیگر برای استفاده تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود. اغلب این نسبت تبدیل از ۱۲۵ ولت به ۲۵۰ ولت یا از ۲۵۰ به ۱۲۵ ولت می‌باشد. گونه¬ای از اتوترانسفورماتور که یک تپ قابل حرکت دارد اتو ترانسفورمر متغیر یا اصطلاحا واریاک نامییده می‌شود.

واریاک یک نام تجاری متعلق به شرکت جنرال رادیو، برای اتوترانسفورماتور متغیرمی باشد. این اتوترانسفورماتور متغیر برای تغییر آسان ولتاژ خروجی از یک ولتاژ متناوب ثابت ورودی ساخته شده‌است. واژهٔ واریاک اغلب برای توصیف سایر اتوترانسفورماتورهای متغیر سایر سازنده‌ها نیز بکار می‌رود.(مانند اتوترانسفورماتور‌های متغیرشرکت دیمراستت). استفاده اتوترانسفورماتورها یک روش پربازده و بیصدا برای تنظیم ولتاژ لامپ‌های التهابی می‌باشد.

درحالی که دیمرهای نیمه هادی کوچک و سبک وزن در بسیاری از کاربردها جایگزین واریاک‌ها شده‌اند، این ترانسفورمرها همچنان در مواردی که به سیگنال سینوسی بدون اعوجاج نیاز است؛ بکار می‌روند.

استابلایزرها

استابلایزر چیست؟

 به دلیل افزایش مشترکان برق شهر و به دنبال آن افزایش تعداد دستگاه های برقی و یا اشکال در توزیع درست برق، ممکن است ولتاژ برق شهری از میزان ۲۲۰ ولت، بالاتر یا پائین تر رود. این تغییرات می تواند منجر به آسیب هایی به قسمت ها یی همچون موتور ، کمپرسور ، پاور یا… دستگاه ها گردد. به همین منظور برای حفاظت از لوازم برقی بویژه یخچال ، تلوزیون های LCD,LED،تجهیزات اداری ، تجهیزات پزشکی ، سیستم های روشنایی وسیستم های ایمنی ، کولر گازی ، لباسشوئی ، سیستم صوتی و تصویری و کامپیوتر و… می بایست از استبلایزر استفاده نمود .

این دستگاه در زمان افت یا افزایش ولتاژ برق شهر از میزان ۲۲۰ ولت (در یک بازه مشخص حداقل ولتاژ و حداکثر ولتاژ) ولتاژ برق را اصلاح نموده وآن را به سطح ۲۲۰ ولت بر می گرداند و از دستگاه های برقی بدون قطع برق محافظت می نماید. تنها در صورتی استابلایزر برق خروجی را قطع خواهد نمود که ولتاژ از حد مجاز ولتاژ حداقلی و یا حداکثری دستگاه پایئن تر یا بالاتر رود.

مزایای استابلایزرها :

۱. تثبیت برق شهر:

۲. محافظت در مقابل اتصال کوتاه:

۳. کاهش هزینه مصرف برق:

۴. محافظت در مقابل رعد و برق و های ولتاژ (High Voltage) و نوسانات لحظه ای و spike ها.

انواع استابلایزر:

استابلایزر یا همان ترانس محافظ برق به دو دسته تقسیم می گردد:

دسته اول استابلایزرهای رله ای(استابلایزرهای پله ای - استابلایزر با ادوات قدرت و الکترونیک) بوده که طریقه ی کارکرد این نوع استابلایزرها تنظیم ولتاژ با دقت ۱۰V می باشد. که با سری AVR شروع می گردد و شامل آمپرهای ۲ الی ۳۲ آمپر خانگی و در مدلهای صنعتی از ۹ تا ۲۰ آمپر می باشد.

دسته دوم استابلایزرهای SERVOE این نوع استابلایزرها با داشتن سیستم حلقوی و برد میکروپروسسوری بوده و تنظیم ولتاژ با دقت ۱V می باشد که با سری STB-۱۱ در مدل های تک فاز و مدل های سه فاز با سری STB-۳۳ ارائه می گردد. این نوع استابلایزرها در رنج وسیع از ۶A تا ۸۰A در مدلهای تک فاز و سه فاز از ۹A تا ۶۰۰A ارائه می گردد. (بر روی استابلایزر ها یک SERVOE موتور نصب است که بر اساس ولتاژی که خروجی دارد یک واریاک را می چرخاند تا ولتاژ تنظیم شود.در واقع با نمونه گیری از سطح ولتاژ بصورت مکانیکی ولتاژ خروجی را کنترل می کند. SERVOE موتور ها یک پایه برای دادن پالس PWM دارند و دو پایه برای تغذیه)

مقره

مقره چیست و انواع آن با کاربرد در صنعت

خلاصه: مقدمه: یکی از اجزاء مهم شبکه های فشار قوی ، مقره ها می باشد که بر حسب ولتاژ مورد استفاده و شرایط محیطی از نظر آلودگی و رطوبت ، شکل خاصی به خود می گیرند. وظایف مقره ها در شبکه ها را می توان به صورت زیر بیان نمود : 1. تحمل وزن هادی های خطوط انتقال و توزیع برای نگهداری سیم های هوایی روی پایه ها و دکل ها در بدترین شرایط (یعنی موقعی که ضخامت یخ و برف تشکیل شده روی سیم ها در حداکثر مقدار باشد) را داشته باشد و اصولاً باید بتوانند بیشترین نیروهای مکانیکی وارد شده بر ان ها را تحمل کنند. 2. عایق بندی هادی ها و زمین و بین هادی ها با یکدیگر به عهده مقره است. یعنی مقره ها باید از استقامت الکتریکی کافی برخوردار باشند تا بتوانند بین فازهای شبکه و دکل ها که متصل به زمین هستند ایزولاسیون کافی برای تحمل ولتاژ فازها را داشته باشند. استقامت الکتریکی آن ها باید در حدی باشد کهدر بدترین شرایط (یعنی در حضور رطوبت ، باران ، آلودگی و بروز صاعقه با ولتاژ بالا) دچار شکست کامی الکتریکی نشوند.

مقره خازنی چیست؟

مقره خازنی به عنوان خازن توان بالا در سیستم های MV استفاده میشود . مقره خازنی با استفاده از مواد کامپوزیت bmc که دارای خواص مکانیکی و الکتریکی مناسب برای قطعات عایقی میباشد تولید شده است.

که با استفاده از خروجی مقره معمولا سه عدد اندیکاتور (نمایشگر ولتاژ) را برای اطلاع از برق دار بودن یا بی برق بودن فیدر روشن می‌کنند...

دستگاه یو پی اس

معرفی دستگاه یوپی اس (UPS):

دستگاه های یو پی اس UPS برای مقابله با مشکلات برق ورودی AC سیستم ها طراحی و ساخته می شوند. این وسایل می توانند در محدوده ازچند ولت آمپر (VA) برای حفاظت رایانه های شخصی معمولی تا چند میلیون ولت آمپر (MVA) برای مراکز رایانه ای و مخابراتی و صنعتی بزرگ طراحی، ساخته و به بازار عرضه می شوند.

UPS (یو پی اس) در اصل مخفف کلمات Uninterrupted Power Supply یا همان منبع تغذیه بدون وقفه می باشد.یوپی اس UPS وسیله الکترونیکی است که برای حفاظت بارهای حساس و نیز سیستم های الکترونیکی، مخابراتی و …در برابر اغتشاشات از جمله نویز و قطعی برق مورد استفاده قرار می گیرد.
UPSهای کوچک معمولاً درون خود، یک باتری دارند که در هنگام وجود برق ورودی در حالت عادی آن را شارژ می‌کنند و  هنگام قطع برق یا افت ولتاژ برق ورودی، زمانی که ولتاژ از یک مقدار مشخص کمتر شود،UPS به طور اتوماتیک منبع تغذیه توان رایانه را از برق شهر به خروجی خود در مدت زمانی حدود یک یا ۲ میلی ثانیه انتقال می دهد و در نتیجه رایانه متوجه قطع جریان الکتریکی نشده و به کار خود ادامه می‌دهد.در حقیقت دستگاه UPS، توان مورد نیاز برای تغذیه بار را از انرژی ذخیره شده در باتری ها فراهم می کند. یک یوپی اس از چهار بخش اصلی تشکیل می شود:

1. یکسو کننده و شارژر باتری (مبدل AC به DC)
2. باتری
3. مبدل DC به AC(اینورتر)
4. کلید ها (کلید بای پس، کلید های قطع و وصل)

اصول کار یک یوپی اس در ساده ترین ساختار بدین صورت است که بار در حالت عادی از ورودی AC تغذیه می کند و همزمان شارژر با یکسوسازی برق ورودی AC و تبدیل آن به برقDC ، باتری را شارژ می کند و به محض اینکه برق ورودی AC ، قطع شود  و یا کیفیت آن توسط UPSنامناسب تشخیص داده شود، اینورتر بلافاصله با تبدیل ولتاژ DC باتری به برق AC  توان مورد نیاز بار را بدون ایجاد وقفه تامین می کند.

مشکلات موجود در برق شهر:

قطع برق شهر (Black Out): در صورت بروز چنین مشکلی یوپی اس با استفاده از باتری تا زمانی که انرژی ذخیره شده در آن اجازه می دهد، توان مصرفی تجهیزات را فراهم آورد.

کاهش ناگهانی ولتاژ (Power Sag): این پدیده معمولا بر اثر راه اندازی بارهای الکترو موتور در شبکه برق به وجود آمده و باعث خطای عملکرد، Crash کردن، Reset شدن سیستم های کامپیوتری و یا قفل کردن صفحه کلید می شود، در صورت بروز چنین پدیده ای در شبکهبرق، یوپی اس به صورت لحظه ای عمل کرده و توان مصرفی تجهیزات را از باتری تامین می کند و پس از رفع اشکال در برق شهر ، به وضعیت عادی برمی گردد.

افت طولانی ولتاژ (Brown Out): در صورت بروز چنین مشکلی، عملکرد یوپی اس مشابه حالت قطع برق می باشد. در ضمن می توان برای رفع این نقصان از استابیلایزر (تثبیت کننده ولتاژ) استفاده نمود که کاهش ولتاژ را جبران نماید و مصرف کننده هایی که حتی به یوپی اس متصل نیستند را تحت پوشش قرار می دهد.

افزایش شدید و ناگهانی ولتاژ (Spike & Surge): این پدیده در اثر رعد و برق و عمل سوئیچینگ در شبکه برق به وجود می آید و در اثر آن ممکن است که ولتاژ به صورت ناگهانی تا چندین برابر ولتاژ نامی شبکه بالا رود. معمولا در یوپی اس ها، مدارهای حفاظتی قرار داده می شود که انرژی موجود ناشی از این افزایش ولتاژ را حذف کرده تا از اعمال آن به تجهیزات جلوگیری شود.

افزایش طولانی ولتاژ (Over Voltage): اگر این افزایش ولتاژ مدت زیادی ادامه داشته باشد ممکن است به بعضی از قطعات حساس سیستم های سخت افزاری آسیب وارد نماید. در این وضعیت یوپی اس تامین کننده برق مصرف کننده ها خواهد بود و از اتصال برق شهر به مصرف کننده ها جلوگیری به عمل می آورد، در ضمن استفاده از اسنابیلایزر معمول ترین روش برای رفع این معضل است.

نویز (Noise): معمولا در شبکه برق مصرف کننده هایی نظیر اجاق ها مایکروویو وجود دارند که باعث ایجاد نویز و تداخل الکترومغناطیسی در خطوط برق شهر می شود. برای پیشگیری از این مشکل در یوپی اس ها بخشی به نام فیلتر در نظر گرفته می شود تا اثرات ناشی از نویز و تداخل آن تا حد زیادی کاهش دهد.

تریستور

تریستورچیست عملکرد ان چگونه است

تریستور یک نیمه‌رسانای قدرت است و به صورت یک قطعهٔ چهار لایه‌ای P-N-P-N ساخته می‌شود. تریستورها ۳ پایانهٔ آند، کاتد و گیت دارند. پایهٔ آند با A، کاتد با K و گیت (دروازه) با G نمایش داده می‌شوند که از این میان آند و کاتد به مدار قدرت متصل می‌شوند و گیت جریان کمتری دارد. تریستورها در دو حالت پایدار روشن و خاموش مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.

طرز کار تریستور
تریستورها مشابه رله عمل می‌کنند، همانگونه که در رله‌ها با اعمال ولتاژ به بوبین، کنتاکت باز رله بسته می‌شود، در تریستور نیز با اعمال ولتاژ به پایه‌های کاتد و گیت (Gate)، جریان بین پایه‌های آند و کاتد برقرار می‌شود که به آن جریان آند می‌گویند. از تفاوت‌های تریستور و رله این است که رله یک کلید الکترومکانیکی است اما تریستور یک کلید الکترونیکی که صدا و جرقه تولید نمی‌کند. از طرف دیگر تریستور یک کلید یک جهته است و جریان در آن همیشه از آند به سمت کاتد برقرار می‌شود و اگر بخواهیم جریان دوطرفه داشته باشیم باید دو تریستور را به صورت برعکس با هم موازی کنیم. تفاوت دیگر تریستور و رله در این است که بر خلاف رله‌ها که با قطع ولتاژ بوبین رله خاموش می‌شود، تریستور با قطع ولتاژ گیتش خاموش نخواهد شد.

روشن‌شدن تریستور
نحوه روشن و خاموش کردن تریستور
برای اینکه تریستور در وضعیت هدایت قرار بگیرد باید شرایط زیر برقرار باشد:

ولتاژ آند نسبت به کاتد مثبت باشد
گیت یک پالس مثبت دریافت کند (ولتاژ گیت بیشتر از ولتاژ کاتد شود)
برای روشن‌ماندن تریستور جریان آند باید به اندازهٔ کافی زیاد باشد

مداری که پالس جریان گیت را تولید می‌کند مدار آتش می‌نامند. پس از روشن‌شدن تریستور ولتاژ آند کاتد بسیار ناچیز خواهد شد به طوری که در مقاصد عملی VAK≈0 در نظر می‌گیرند و می‌توان گفت که تریستور در هنگام هدایت تقریباً مانند یک اتصال‌کوتاه عمل می‌کند. تریستور بسیار سریع روشن می‌شود، به مدت‌زمان لازم برای روشن‌سازی تریستور زمان روشن‌سازی می‌گویند که با ton نمایش داده می‌شود و حدود ۱ تا ۳ میکروثانیه است. پهنای پالس اعمالی به جریان گیت که برای روشن‌شدن تریستور استفاده می‌شود حدود ۱۰ تا ۵۰ میکروثانیه است و دامنه‌ای حدود ۲۰ تا ۲۰۰ میلی‌آمپر دارد.

زاویهٔ آتش
برای شکل موج‌های متناوب ورودی می‌توان محور افقی را برحسب درجه از صفر تا ۳۶۰ تقسیم‌بندی کرد (معادل صفر تا ۲ پی رادیان). اگر شرط مثبت‌بودن آند نسبت به کاتد برقرار باشد، می‌توان پالس اعمالی به گیت را به گونه‌ای تنظیم کرد که در لحظه‌ای بخصوص از شکل موج ورودی تریستور روشن شود که این لحظه معادل زاویه‌ای معین خواهد بود. به این زاویه، زاویهٔ آتش تریستور می‌گویند. با تعیین زاویهٔ آتش مناسب می‌توان مقدار مؤثر ولتاژ خروجی را تغییر داد که از آن در مدارهای کنترل دور موتورهای جریان مستقیم، یکسوکننده‌های کنترل‌شده و راه‌اندازهای نرم استفاده می‌شود.

روشن‌سازی با تغییر ناگهانی ولتاژ
اگر به صورت ناگهانی ولتاژ مستقیم زیادی به تریستور اعمال شود، حتی بدون وجود جریان گیت، تریستور ممکن است روشن شود، این پدیده را روشن‌سازی dv/dt می‌نامند که ممکن است در عملکرد مدارها مشکل ایجاد کند. برای جلوگیری از این اتفاق از یک مدار حفاظتی RC (اسنوبر مقاومتی-خازنی) به همراه تریستور استفاده می‌شود.

خاموش‌شدن تریستور
به روش‌های خاموش‌کردن تریستور کموتاسیون می‌گویند. در مدارهای جریان متناوب به علت تغییر خودکار پلاریتهٔ دو سر آند و کاتد تریستور به صورت خودکار خاموش می‌شود که به این حالت کموتاسیون طبیعی می‌گویند. در مقابل اگر جریان بالاجبار صفر شود کموتاسیون اجباری رخ داده است.

برای خاموش‌کردن تریستوری که روشن‌شده است باید یکی از شرایط زیر برقرار شود:

ولتاژ آند نسبت به کاتد منفی شود.
جریان عبوری از آند قطع شود (به کمتر از مقدار بحرانی برسد)

اگر تریستور روشن شده باشد، با صفرشدن جریان گیت تریستور خاموش نخواهد شد. در روش اول خاموش:کردن تریستور، دو پیوند از سه پیوند آن در گرایش معکوس قرار می‌گیرند و پیوند سوم گرایش مستقیم خواهد داشت، در این حالت تریستور جریان نشتی کمی از خود نشان می‌دهد. اگر ولتاژ معکوس بیش از حد زیاد شود و مقدار آن به ولتاژ فروپاشی معکوس برسد، پدیدهٔ بهمنی در تریستور رخ خواهد داد که در صورت محدودنشدن، بر اثر تلفات توان ممکن است به تریستور آسیب برسد. در روش دوم، به جریان بحرانی آند که اگر از آن عبور کنیم تریستور خاموش می‌شود جریان نگهدارنده می‌گویند و آن را با Ih نمایش می‌دهند؛ در این حالت تریستور به حالت سدکنندهٔ مستقیم بازمی‌گردد.

مدار کموتاسیون
اگر بخواهیم به صورت ناگهانی جریان تریستور را در یک لحظهٔ مشخص قطع کنیم، باید آن را در گرایش معکوس قرار دهیم (VAK منفی شود). برای انجام این کار که به آن کموتاسیون اجباری می‌گویند، از مدار کموتاسیون استفاده می‌شود. در بیشتر مدار کموتاسیون خازنی از پیش شارژشده وجود دارد که ولتاژ آن به دو سر تریستور اعمال می‌شود تا در گرایش معکوس قرار بگیرد. پس از اعمال این ولتاژ جریان آند تریستور به سرعت کاهش یافته تا اینکه صفر می‌شود و برای لحظاتی جریان معکوس نیز برقرار می‌گردد. مدتی طول می‌کشد تا تریستور بتواند دوباره ولتاژ مستقیم را سد کند. مدت زمان بین صفرشدن جریان آند تا لحظهٔ آماده شدن تریستور برای سد ولتاژ مستقیم را زمان خاموش‌سازی تریستور می‌گویند.

زمان خاموش‌سازی
اگر بلافاصله پس از صفرشدن جریان آند تریستور، ولتاژ گرایش مستقیم به آن اعمال شود، حتی با وجود صفر بودن جریان گیت، تریستور ممکن است دوباره هدایت را آغاز کند. برای آنکه تریستور بتواند ولتاژ گرایش مستقیم را سد کند، باید برای مدت‌زمانی معین تریستور را در حالت گرایش معکوس قرار داد. این مدت‌زمان را که با toff نمایش می‌دهند، زمان خاموش‌سازی تریستور می‌گویند. به عبارت دیگر زمان خاموش‌سازی تریستور، حداقل زمانی است که از لحظهٔ صفرشدن جریان آند تا آمادگی تریستور برای سد ولتاژ مستقیم طول می‌کشد.

اگر 50\mu s<t_{off}<100\mu s تریستور در دستهٔ کلیدهای بطئی قرار می‌گیرد و اگر 10\mu s<t_{off}<50\mu s تریستور در دستهٔ کلیدهای سریع قرار می‌گیرد.

زمان قطع مدار
به فاصلهٔ زمانی بین لحظهٔ صفرشدن جریان آند تا لحظهٔ اعمال دوبارهٔ ولتاژ مستقیم به دو آند و کاتد، زمان قطع مدار می‌گویند و با tq نمایش می‌دهند. در مدارهای عملی باید طراحی به گونه‌ای انجام شود که زمان قطع مدار از زمان خاموش‌سازی دیود بیشتر باشد یعنی tq>toff باشد، در غیر این صورت تریستور به صورت ناخواسته روشن خواهد شد که به این حالت کموتاسیون ناموفق می‌گویند.

مشخصهٔ ولت-آمپر
اگر جریان گیت تریستور (ig) صفر و ولتاژ اعمال‌شده به پایهٔ آند بیشتر از کاتد باشد، دو پیوند از سه‌پیوند نیمه‌هادی‌های موجود در تریستور در گرایش مستقیم قرار می‌گیرند، اما یکی از پیوندها در گرایش معکوس است و تریستور در مقابل جریان مقاومت زیادی از خود نمایش می‌دهد. اگر افزایش ولتاژ آند نسبت به گیت ادامه پیدا کند، به ولتاژ بحرانی خواهد رسید و تریستور به مرحلهٔ هدایت قوی می‌رسد. این ولتاژ بحرانی را در تریستور ولتاژ شکست مستقیم یا ولتاژ فروپاشی می‌گویند. در شکل رو به رو این ولتاژ با VBO نمایش داده شده است. با اعمال جریان به پایانهٔ گیت می‌توان ولتاژ فروپاشی مستقیم را کاهش داد و در صورتی که این افزایش به اندازهٔ کافی زیاد باشد ناحیهٔ سد مستقیم به کلی از بین خواهد رفت و تریستور مشابه یک دیود عمل خواهد کرد.

اگر نرخ تغییرات جریان تریستور (di/dt) زیاد باشد، باعث سوختن آن خواهد شد. برای حفاظت تریستور در برابر تغییرات ناگهانی جریان از یک اندوکتانس (سلف) قبل از آن استفاده می‌کنند. میزان مجاز di/dt توسط کارخانه‌های سازندهٔ تریستور اعلام می‌شود.

انواع
تریستورهای قدرت را معمولاً به دو صورت دیسکی و استود می‌سازند. تفاوت این دو نوع تریستور در این است که نوع استود سرعت قطع و وصل پایین‌تری نسبت به نوع دیسکی دارد و معمولاً در مدارهای یکسوکنندهٔ کنترل‌شده به کار می‌رود. نوع دیسکی در اینورترها کاربرد دارد و حتماً باید با گرماگیری که گیت آن را تحت فشار قرار می‌دهد استفاده شود در غیر این صورت گیت تریستور تحریک‌پذیر نخواهد بود.

تریستور خاموش‌شونده با گیت
تریستور خاموش‌شونده با گیت یا جی‌تی‌ئو یک گونهٔ خاص از تریستور است که همانند تریستورهای معمولی با اعمال پالس جریان مثبت به گیت روشن می‌شود ولی تفاوتش در این است که می‌توان با اعمال پالس جریان منفی به گیت آن را خاموش کرد.

تریستور کنترل‌شده با نیمه‌رسانای اکسید فلز
تریستور کنترل‌شده با نیمه‌رسانای اکسید فلز یا اِم‌سی‌تی، نوعی تریستور است که ویژگی‌های ترانزیستورهای اثر میدان و تریستور را همزمان در خود دارد. این تریستورها را می‌توان با دروازه‌ای مشابه دروازهٔ مسفت‌ها خاموش و روشن نمود.

جمع‌بندی

دیدیم که یک تریستور اساساً قطعه نیم موجی است که وقتی آند مثبت باشد، فقط نیم موج مثبت را هدایت می‌کند و وقتی ولتاژ‌ آند منفی شود، بدون توجه به سیگنال گیت، جریان را مانند یک دیود سد می‌کند.

یکسوکننده‌های کنترل‌شده با سیلیکون که معمولاً تریستور نامیده می‌شوند، قطعاتی نیمه‌هادی با سه پیوند (PNPN) هستند که به عنوان ترانزیستورهایی با دو اتصال درونی در نظر گرفته می‌شوند و می‌توان آن‌ها را برای سوئیچینگ بارهای الکتریکی بزرگ به کار برد.

مشخصه‌های استاتیکی یک تریستور به صورت زیر است:

• تریستورها قطعاتی نیمه‌هادی هستند که فقط در حالت سوئیچینگ کار می‌کنند.

• تریستورها قطعاتی هستند که با جریان کار می‌کنند؛ یعنی یک جریان گیت کوچک، یک جریان آند بزرگتر را کنترل می‌کند.

• تریستورها فقط وقتی بایاس مستقیم باشد و جریان به گیت اعمال شود جریان را از خود عبور می‌دهند.

• وقتی تریستور به حالت ON تحریک می‌شود، شبیه یک دیود یکسوکننده عمل می‌کند.

• برای ماندن در شرایط هدایت، جریان آند باید بزرگتر از جریان نگهدارنده باشد.

• وقتی تریستور بایاس معکوس شود، بدون توجه به اعمال جریان گیت، جریان را سد می‌کند.

• وقتی تریستور به حالت ON تحریک شود، در آن حالت باقی می‌ماند؛ حتی زمانی که یک جریان گیت به آن اعمال نشود،

تریستورها کلیدهایی با سرعت بالا هستند و به دلیل آنکه بخش متحرک ندارند، می‌توان در بسیاری از مدارها آن‌ها را به جای رله‌های الکترومکانیکی به کار برد. این قطعات، مشکل آرک زدن، خوردگی و کثیفی رله‌های الکترومکانیکی را ندارند. تریستورها را همچنین می‌توان برای سوئیچینگ جریان‌های بزرگ و کنترل مقدار میانگین جریان بار AC بدون اتلاف توان زیاد به کار برد. یک مثال خوب برای کنترل توان توسط تریستور، کنترل روشنایی الکتریکی، هیتر و سرعت موتور است.

اگر این مطلب برایتان مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شود

دیود زنر

دیود زنرچیست؟

دیود زنر:
دیود های زنر یا شکست ، دیود های نیمه هادی با پیوند p-n هستند که در ناحیه بایاس معکوس کار کرده و دارای کاربردهای زیادی در الکترونیک ، مخصوصآ به عنوان ولتاژ مبنا و یا تثبیت کننده ی ولتاژ دارند. 

هنگامی که پتانسیل الکتریکی دو سر دیود را در جهت معکوس افزایش دهیم در ولتاژ خاصی پدیده شکست اتفاق می افتد، بد ین معنی که با افزایش بیشتر ولتاژ ، جریان بطور سریع و ناگهانی افزایش خواهد داشت. دیود های زنر یا شکست دیود هایی هستند که در این ناحیه یعنی ناحیه شکست کار میکنند و ظرفیت حرارتی آنها طوری است که قادر به تحمل محدود جریان معینی در حالت شکست می باشند، برای توجیه فیزیکی پدیده شکست دو نوع مکانیسم وجود دارد.

 

 

 

مکانیسم اول در ولتاژهای کمتر از 6 ولت برای دیودهایی که غلظت حامل ها در آن زیاد است اتفاق می افتد و به پدیده شکست زنر مشهور است. در این نوع دیود ها به علت زیاد بودن غلظت ناخالصی ها در دو قسمت p و n ، عرض منطقه ی بار فضای پیوند باریک بوده و در نتیجه با قرار دادن یک اختلاف پتانسیل v بر روی دیود (پتانسیل معکوس) ، میدان الکتریکی زیادی در منطقه ی پیوند ایجاد می شود.
با افزایش پتانسیل v به حدی می رسد که نیروی حاصل از میدان الکتریکی ، یکی از پیوند های کووالانسی را می شکند. با افزایش بیشتر پتانسیل دو سر دیود از انجایی که انرژی یا نیروهای پیوند کووالانسی باند ظرفیت در کریستال نیمه هادی تقریبأ مساوی صفر است ، پتانسیل تغییر چندانی نکرده ، بلکه تعداد بیشتری از پیوندهای ظرفیتی شکسته شده و جریان دیود افزایش می یابد.
آزمایش نشان میدهد که ضریب حرارتی ولتاژ شکست برای این نوع دیود منفی است ، یعنی با افزایش درجه حرارت ولتاژ شکست کاهش می یا بد. بنابر این دیود با ولتاژ کمتری به حالت شکست می رود (انرژی باند غدغن برای سیلیکن و ژرمانیم در درجه حرارت صفر مطلق بترتیب 1.21 و0.785 الکترون_ولت است، و در درجه حرارت 300 درجه کلوین این انرژی برای سیلیکن ev 1.1و برای ژرمانیم ev0.72 خواهد بود). ثابت می شود که می دان الکتریکی لازم برای ایجاد پدیده زنر در حدود 2*10است.
این مقدار برای دیود هایی که در آنها غلظت حامل ها خیلی زیاد است در ولتاژهای کمتر از 6 ولت ایجاد می شود . برای دیودهایی که دارای غلظت حاملهای کمتری هستند ولتاژ شکست زنر بالاتر بوده و پدیده ی دیگری بنام شکست بهمنی در آنها اتفاق می افتد (قبل از شکست زنر) که ذیلأ به بررسی آن می پردازیم.
مکانیسم دیگری که برای پدیده شکست ذکر می شود ، مکانیسم شکست بهمنی است. این مکانیسم در مورد دیودهایی که ولتاژ شکست آنها بیشتر از 6 ولت است صادق می باشد . در این دیود ها به علت کم بودن غلظت ناخالصی ، عرض منطقه ی بار فضا زیاد بوده و میدان الکتریکی کافی برای شکستن پیوندهای کووالانسی بوجود نمی آید ، بلکه حاملهای اقلیتی که بواسطه انرژی حرارتی آزاد می شود ، در اثر میدان الکتریکی شتاب گرفته و انرژی جنبشی کافی بدست آورده و در بار فضا با یون های کریستال برخورد کرده و در نتیجه پیوندهای کووالانسی را می شکنند . با شکستن هر پیوند حاملهای ایجاد شده که خود باعث شکستن پیوند های بیشتر می شوند .
بدین ترتیب پیوندها بطور تصاعدی یا زنجیری و یا بصورت پدیده ی بهمنی شکسته می شوند و این باعث می شود که ولتاژ دو سر دیود تقریبأ ثابت مانده و جریان آن افزایش یافته و بواسطه ی مدار خارجی محدود می شود . چنین دیود هایی دارای ضریب درجه ی حرارتی مثبت هستند . زیرا با افزایش درجه ی حرارت اتمهای متشکله کریستال به ارتعاش در آورده ، در نتیجه احتمال برخورد حاملهای اقلیت با یونها ، بهنگام عبور از منطقه بار فضا زیادتر می گردد . به علت زیاد شدن برخوردها احتمال اینکه انرژی جنبشی حفره یا الکترون بین دو برخورد متوالی بمقدار لازم برای شکست پیوند برسد کمتر شده و در نتیجه ولتاژ شکست افزایش می یابد.

دیود

دیود یکی از المان های الکترونیکی است که  جریان الکتریکی را در یک جهت از خود عبور می‌‌دهند و در جهت دیگر در مقابل عبور جریان از خود مقاومت نشان می‌‌دهد. 

از خود عبور می دهد که شما با برقرار کردن ولتاژ در جهت درست (قطب مثبت باتری به آند و قطب منفی به کاتد) آنرا آماده کار کنید.

 مقدار ولتاژی که باعث می‌شود تا دیود شروع به هدایت جریان الکتریکی نماید ولتاژ آستانه نامیده می‌شود که چیزی حدود 0.6 تا 0.7 ولت می‌‌باشد. دیودها معمولا از جنس سیلیسیم یا ژرمانیوم ساخته می شوند. که البته ولتاژ آستانه برای سیلیسم0.6 و برای ژرمانیوم حدود 0.2 می باشد.

دو حالت را پیش می‌آورد.

بایاس مستقیم یا تغذیه مستقیم:

دراین حالت مثبت باتری به آند (قطب p ) و منفی باتری به کاتد (قطب n ) می خورد و باعث می شود تا جریان در دیود برقرار شود و ولتاژی حدود 0.6 روی آن افت می کند.

بایاس معکوس :
ولتاژ به دو سر دیود طوری وصل می‌شود که قطب مثبت آن به کاتد و قطب منفی آن به آند  وصل گردد (بایاس معکوس دیود).

هنگامی که شما ولتاژ معکوس به دیود متصل می‌‌کنید جریانی از دیود عبور نمی‌کند، مگر جریان بسیار کمی که به جریان نشتی معروف است که در حدود چند µA یا حتی کمتر می‌‌باشد.

 اما نکته مهم آنکه تمام دیودها یک آستانه برای حداکثر ولتاژ معکوس دارند که اگر ولتاژ معکوس بیش از آن شود دیود می‌‌سوزد و جریان را در جهت معکوس هم عبور می‌‌دهد. به این ولتاژ آستانه شکست یا Breakdown  گفته می‌شود. 

 

بی متال

برای حفاظت از موتورھای الکتریکی در مقابل اضافه بار از رله ھای حرارتی (بی متال) استفاده می شود. اساس کار این رله ھا بر پایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز به کار رفته است.

بر اثر عبور جریان از بی متال ،دو فلز گرم می شوند و طول آنھا افزایش می یا بد. از آن جایی که ضریب انبساط طولی یکی از فلزات بیشتر از دیگری است. دو فلز با ھم به سمت فلزی که ضریب انبساط طولی کمتری دارد خم می شود. در نتیجه مسیر عبور جریان کنتاکتھا باز و مدار قطع می شود.

طرز کار بی متال

در رله ھای حرارتی ، سه تیغه تعبیه شده که سیم حا مل جریان چند حلقه  به دور آن پیچیده می شود. در اثر عبور جریان اضا فه بار، ھادی ھا گرم ، حرارات به بی متال منتقل می شود و با عث خم شدن تیغه می شود. حرکت ھر یک از بی متالھا به اھرمی فشا ر می آورد و با جا به جا شدن اھرم، یک میکرو سوئچ که دارای کنتاکت تبدیل باز و بسته است تغییر وضعیت می دھد و مدار فرمان را قطع می کند. برای افزایش سرعت عملکرد بیمتال و جلوگیری از جرقه و سوختگی محل اتصال، از آھنربا در بالا و پایین تیغه دوفلزی استفاده میشود که نیروی مغناطیسی آن به بسته شدن سریع اتصال کمک میکند. 

رله ھای اضافه بار (بیمتال) تنظیم پذیر ھستند و میتوان آنھا را به گونھای تنظیم کرد که جریانھایی بین ١٫٠۵ تا ١٠ برابر جریان نامی موتورھا را قطع کنند. رله بیمتال سه فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است (یک کنتاکت باز برای اتصال به سیستم ھشداردھنده و یک کنتاکت بسته برای قراردادن در مسیر تغذیه کنتاکتور). کنتاکت معمولا بسته NC با شماره های 95-96 و کنتاکت های معمولا باز NO با شماره های 97-98 مشخص می شوند.

برخی از رله ھای بیمتال دارای دو حالت دستی و خودکار ھستند که در حالت دستی اگر رله عمل کند باید آن را به  حالت اول بازگرداند، اما در حالت خودکار برگشتن به حالت اول پس از RESET صورت دستی و با فشردن دکمه گذشت مدتی معین به صورت خودکار انجام میشود.

اتصال بار تکفاز به بی متال سه فاز

در صورت استفاده از یک بی متال سه فاز برای یک مصرف کننده تکفاز، باید قطع کننده یکی از فازھا را با قطع کننده فاز دیگر سری نموده و از کنتاکت باقی مانده باید برای اتصال نول به مصرف کننده استفاده نمود.

قسمتھای مختلف یک رله حرارتی عبارتند از:

تیغه ھای اتصال به کنتاکتور

ترمینالھای اتصال به کابل موتور ترمینال مشترک مدار فرمان 

پیچ تنظیم جریان

ترمینالھای باز و بسته مدار فرمان 

پیچ تغییر وضعیت